Alüminyum artık heryerde kullanılmaya başladı. Peki ne oldu da alüminyum bu kadar çok kullanılmaya başladı. Bunu bugünkü konumuzda irdeleyeceğiz.

Alüminyum çok geniş formlarda hayatımızda olan, bir çok insanın farklı şekillerde bilerek ve bilmeyerek kullandığı bir metaldir. Alüminyum aslında üretimi oldukça zor olan bir metaldir. Alüminyum’u rafine etmesi oldukça zordur. Alüminyum’un üretimi oldukça fazla enerji gerektirir.

Alüminyum doğada boksit cevheri olarak yer alır. Dünya üzerinde bildiğimiz boksit rezervleri 2020 yılı itibariyle 55 milyar tondur. Alüminyum boksit rezervleri belki de dünya da hemen hemen her yerde bulunmaktadır. Fakat bu alüminyum boksit rezervi yerin ne kadar altındadır ve nasıl çıkarılacaktır. Tüm bunlar gözönüne alındığında, yer yüzünden çıkarılması en kolay boksit rezervine sahip ilk on ülke rezervin %89’una sahiptir.

Ortalama ülke rezervleri aşağıdaki gibidir.

Gine boksit rezervi 8,9 milyar ton, avustralya alüminyum boksit rezervi 8,2 milyar ton, vietnam alüminyum boksit rezervi 5,8 milyar ton, brezilya alüminyum boksit rezervi 2,9 milyar ton, Jamaika alüminyum boksit rezervi 2,8 milyar ton, Çin alüminyum boksit rezervi 2,7 milyar ton, Hindistan alüminyum boksit rezervi 1,8 milyar ton, Guyana alüminyum boksit rezervi 1,1 milyar ton, Yunanistan alüminyum boksit rezervi 530 milyon ton, Surinam alüminyum boksit rezervi 580 milyar ton, Kazakistan alüminyum boksit rezervi 380 milyar ton’dur. Peki Türkiye’de ne kadar alüminyum boksit rezervi bulunmaktadır. Türkiye’de alüminyum boksit rezervi 78 milyon ton’dur. Bu rezerv dünya kaynaklarının yüzde 0,195 i kadardır. Dünya boksit üretimi 2019 yılı itibariyle 678 milyon tona ulaşmıştır.

Peki boksitten ne üretilir? Alüminyum direkt olarak boksitten mi üretilir. Değil. Bilemediniz. Alüminyum direkt olarak boksitten üretilmez. Öncelikle bir ara ürün üretilir. Boksitten öncelikle alümina üretilir. Dünya’da alümina üretiminde ilk sırayı çin almaktadır. Sonrasında avustralya, güney amerika vb. ülkeler alümina üretiminde gelmektedir. Bu ülkeler dünyada alümina üretiminde oldukça etkindirler. Üstelik toplam dünya üretiminin %76’sını bu ülkeler sağlamaktadır. Peki alümina ürettik. Sonra ne olacak. Sonrasında birincil alüminyum üretebiliriz. Birincil alüminyum dediğimiz şey, ekstrüzyon firmalarının satın aldıkları biyetler, ya da dökümhanelerin satın aldıkları külçelerdir.

Boksit üretiminde ilk sırayı Rio Tinto firmasının almasına rağmen, alümina üretiminde Alcoa daha iyi performans gösterir ve ilk sıraya yerleşir. Fakat primer alüminyum üretiminde yani primer alüminyum biyet (birincil alüminyum biyet) ve primer alüminyum külçe (birincil alüminyum külçe) üretiminde Rusal diğer firmaların hepsine fark atar. Ama genel olarak dünya da tekel olarak 3 firma vardır. Rio Tinto Alcan ( Türkiyedeki alüminyumcuların bildiği ALKAN- Rio Tinto satın aldı), Alcoa ve Rusal. Bütün alüminyumcuların biyet alırken ve külçe alırken,direkt bu üç firmadan satın almasalarda fiyat aldıkları firmalardır. Yani alüminyum biyet üretiminde ve külçe üretiminde bu üç firma direkt olarak küresel savaşın birinci sırasında gelirler.

Gelin şimdi birincil alüminyum’un külçe alüminyum’un, boksitin ve alümina’nın üretimlerinde ne kadar enerji gidiyor ona bakalım.

Alümina üretiminde enerji maliyeti 4 te 1 dir. %25-27 oranında enerji maliyeti bulunur. Fakat alümina’dan birincil alüminyum üretiminde toplam maliyet %24- ile %42 arasında değişir. Bu bağlamda alüminyum borsası olan, enerji fiyatlarına direkt bağlı bir metaldir. Alüminyum değerli bir metaldir.

Birincil alüminyum üretiminde, alümina üretiminde, boksit çıkarılmasında Türkiye ne durumdadır? Merak ediyorsunuz değil mi?

Türkiye’nin alüminyum üretimini ve tüketimini bir sonraki makalemizde yazacağım. Fakat şu kadarını söyleyip sizi biraz heyecanlandırayım.

Çin birincil alüminyum üretiminde lider konumdadır. Fakat enerji maliyetlerindeki yüksek meblağ Çin’in dünyadaki üçüncü pahalı birincil alüminyum üreticisi olmasını sağlar. Hatta orta avrupa’dan ve doğu avrupa’dan sonra üçüncü sırada gelir. Peki enerji maliyetleri olarak en pahalı smelter yani döküm yani birincil alüminyum üreticisi ülkeler ya da bölge neresidir. Tabiki de orta avrupa’dır. ikinci sırada da bildiniz. Doğu avrupa gelmektedir. Fakat Çin’in şansı kendi iç bünyesinde oldukça yoğun alüminyum tüketiminin olmasıdır. Böylece yurtdışına çok yüklü miktarda birincil alüminyum satıcı olmaz.

Avrupa bahsettiğimiz üzere işçilik ve enerji maliyetlerini gözönüne aldığımızda birincil alüminyumda en pahalı üretimi yapan bölgedir. Bu bağlamda yeni smelter fabrikalarının yani alüminyum döküm fabrikalarının, yani birincil alüminyum biyet ve külçe üretimi yapan fabrikaların avrupa’da yenilerinin açılmamasının en büyük sebebi enerji maliyetleridir. Türkiye işte burada devreye girmekte ve düşük işçilik maliyetleri ile avrupa’ya fark atmaktadır. Avrupa birliği ve dünya alüminyum birliği geri dönüşümden üretilmiş alüminyumların belirli oranda kullanılmasını şart koşmaktadır. Yani bazı ülkeler ( örneğin kanada, usa vb.) eğer bir fabrika birincil alüminyum değil, geri dönüşümden elde edilmiş alüminyum kullanıyorsa, veyahut bu alüminyum’u yurtdışından tedarik ediyorsa, o firmaya destek vermektedir. Bu destek ile alüminyum üreticileri veyahut alüminyum’dan herhangi bir sektöre üretim yapan firmalar, hem teşvik almakta hemde vergi oranları düşürülmektedir. Hatta Kanada’da %22 oranında geri dönüşümden elde edilmiş alüminyum biyet vb. kullanmak zorunludur. Türkiye eğer 2020-2023 senelerinde gerekli yatırımları döküm yani smelter tesislerine yapar ise, avrupanın ve dünyanın ipini eline alabilir.

Şöyle düşünelim, dünya’da en fazla buğday ithal eden ülke neresidir. Bildiniz mi ? Tabiki Türkiye’dir. Peki dünya’da en fazla makarna ihraç eden ülke hangisidir. Tahmin edemediniz değil mi? Türkiye. Yani Türkiye eğer buğday ve un ithal edip, sonrasında katma değerli makarna vb. ürünleri ihraç edebiliyorsa ve burada dünyada ülkelere göre 1.-2. ya da 3. sıralarda geliyorsa, bu şu demek oluyor. Aynı işlemi alüminyum’da da yapabiliriz. Alüminyum geri dönüşümlü materyal ithal edip sonrasında bunu saflaştırıp dökerek biyet, külçe hatta profil ve hatta işlenmiş profil olarak dünya’ya satabiliriz. İşte Türkiye’nin geleceği. Artık işlenmiş profil ihracatında Türkiye ilk sıralarda gelmektedir.

Alüminyum üzerine makalemiz devam edecek. Bizi takip edin. Facebook grubumuza gelin, youtube kanalımıza üye olun. bizleri destekleyin, unutmayın bilgi paylaşıldıkça çoğalır.

http://www.facebook.com/groups/aluminyumcuyuz alüminyum grubumuz üye olunuz.

https://www.facebook.com/sen.ozer facebooktan bizi ekleyiniz.

https://www.youtube.com/user/mourhuun/ youtube kanalımıza üye olunuz.

https://www.linkedin.com/in/aluminyumcuyuz/ linkedinde bizi takip ediniz.